Bosbes, blauwe
Vaccinium myrtillus
Heifamilie / Ericaceae
- Vaste plant uit de heidefamilie
- Het is een dwergstruik die tot 60 cm hoog wordt.
- Heeft verticale, groene stengels.
- De bladeren vallen in de winter af, ze zijn ovaal, fijn getand, zeer kort gesteeld, ze zijn in het bezit van duidelijke nerven.
- De bloemen zijn zachtroze, knikkend, ze staan in paren of apart in de bladoksels, hebben de vorm van kleine, bolronde klokjes
- De bloeitijd is van mei tot juli.
- Na de bloei komen de blauwgrijze bessen, die voor mens en dier eetbaar zijn, en een rijke bron van vitamine C.
- De blauwe Bosbes heeft een voorkeur voor een kalkloze, zure bodemgrond, met op de minerale afzettingen een veenachtige humuslaag.
- In Nederland is de Blauwe Bosbes plaatselijk algemeen.
- Het woekerende ondergrondse wortelstelsel duidt op een grote weerstand en kracht
- De blaadjes plukken in juni en juli, voordat de vruchten rijpen
-
De bessen plukken als ze rijp zijn en dan drogen in een laag uitgespreid, in de zon, of de verse bessen tot sap verwerken
Ook de bast van de wortel wordt wel medicinaal toegepast, om het hoge gehalte aan looistoffen. Let op! Hoge doseringen van het blad kunnen vergiftigingsverschijnselen veroorzaken. - Tonicum voor de ogen en het netvlies. Preventies voor Glaucoom en netvlies problemen. Om hun gezichtsscherpte en nachtelijk zicht te verbeteren kregen piloten van de Britse luchtmacht tijdens de tweede wereld oorlog bosbessenjam.
- Bij diaree gekookte bosbessen met kwark.
- Tonicum voor het bindweefsel- bevordert de opbouw van en stabiliseert het collageenweefsel. Ook na operaties en cellulitis.
- Bes kan bij oogklachten in combinatie met Ogentroost gebruikt worden of afhankelijk van de andere klachten met Lijnzaad (irriterende diarree), Fenegriek en Grote Engelwortel (dikke darmontstekingen)
- Blad samen met Bonenpeulen om de bloedsuikerspiegel te verlagen bij ouderdomsdiabetes.
- Er bestaat bosbessen wijn en jenever en het wordt ook als kleurstof gebruikt.
- Bosbes kan bij oogklachten in combinatie met Ogentroost gebruikt worden of afhankelijk van de andere klachten met Lijnzaad (irriterende diarree), Fenegriek en Grote Engelwortel (dikke darmontstekingen)
- Blad samen met Bonenpeulen om de bloedsuikerspiegel te verlagen bij ouderdomsdiabetes.
- Bloed en bloedsomloop: Bij aambeien, antisceptisch en samentrekkend. Bij couperose, verbeterd de bloedsomloop
- Spijsvertering: Samentrekkend bij diarree. Verlaagd de bloedsuiker, heeft een gunstige werking op de pancreas, bij diabetes, het kruid moet dan wel over en langere periode gebruikt worden
- Huid: Bij eczeem, aften en zweertjes in de mond. Een zeer hoog gehalte aan vitamine C. Bloedend tandvlees
- Urinewegen: Heeft een vergelijkbare werking met de Beredruif, die ook de inhoudsstof arbutine bevat. Het blad van de Blauwe Bosbes heeft een specifieke werking op het membraan van de urinewegen. Het heeft een verzachtende en versterkende werking. Werkzaam bij nier - en blaasgruis en nier - en blaasstenen. Ook bij blaasontsteking en de holistische aanpak van chronische nierproblemen. Door de grote samentrekkende kracht kan het ook worden ingezet bij sommige vormen van bedwateren. Verder bij nierbekkenontsteking, prostaatvergroting, aftreksel voor spoelen bij vaginale infectie- ontsteking en oedeem en jicht door de urinedrijvende werking
-
Overige: Bij witte vloed. Bij een pijnlijke keel. Uiteraard heel goed culinair toe te passen in desserts, jams, gelei, sappen, wijnen, gebak etc. Een bekende toepassing in de Vogezen is in een soort Kirsch, Heidelbeerwasser
Contra-indicatie - door bloedverdunnend effect niet innemen de laatste 14 dagen voor een chirurgische of tandheelkundige ingreep. Niet geven aan personen met actieve bloedingen. Kan bij grote hoeveelheden nadelig werken met medicijnen die bloedverdunnend werken.
Hoge doseringen van het blad kunnen vergiftigingsverschijnselen veroorzaken.
Overige stoffen
- Glucokinine (werkt bloedsuikerverlagend)
- Arbutine (goed bij infecties van de urinewegen, en verlaagt de bloedsuikerspiegel, arbutine werkt alleen in een alkalisch milieu, daar wordt de stof omgezet in hydrochinon, deze stof kleurt de urine bruin, hydrochinon is desinfecterend en bacteriedodend, maar alleen werkzaam in het blaas - en nierengebied > zie ook de Beredruif)
Inhoudsstoffen bessen:
- Citroenzuur
- Anthocyaankleurstoffen
- Anorganische zouten
- Appelzuur
- Invertsuiker
- Myrtilline
- Pectine